SPOSÓB ZBIERANIA DANYCH
Powyższe argumenty odnoszą się zatem do zastrzeżeń, jakie budzą badania naukowe w dziedzinie: możliwości poznawczych (1), odczuć etycznych czy estetycznych (2) i wreszcie ewentualnych praktycznych skutków (3). Wydaje się, iż mówiąc o badaniach naukowych odpowiadający mają przede wszystkim na uwadze (p. 1, 2) określony sposób czy sposoby zbierania danych (np. uwagi mogą odnosić się do obserwacji zewnętrznej, różnych form wywiadu czy zakreślenia celu badania), a nie wszelką refleksję naukową. Podobnie w punkcie trzecim zarysowuje się chyba przede wszystkim złożony problem planowych oddziaływań na świadomość, problem sugerowania pożądanych z określonego punktu widzenia celów dla świadomych zachowań ludzkich.