Stany ego
Analiza osobowości jednostki (strukturalna) polega na poznawaniu stanów EGO (ja). Stany ego człowieka stanowią system myślenia, odczuwania, działania i wyrażają się w odpowiednich sposobach zachowania.
Człowiek dysponuje trzema podstawowymi repertuarami takich stanów ego, które nie są rolami, ale psychologiczną rzeczywistością. Oto one:
-
Stan JA – RODZIC – pochodzi od rodziców lub ich następców, od których przyjęliśmy i zakodowaliśmy sposoby zachowania. JA – RODZIC karze i nagradza, krytykuje i ośmiela, jest odpowiedzialny za wychowanie, tradycje, wartości, etykę i sumienie.
-
Stan JA – DOROSŁY – poprzez ten stan spostrzegamy
-
oceniamy obiektywnie rzeczywistość. Jest to „trzeźwa” część naszej osobowości, która za pomocą zmysłów zbiera informacje i fakty dotyczące otoczenia i nas samych, opracowuje je według praw logiki i wysuwa odpowiednie wnioski.
-
Stan JA – DZIECKO – to sposób zachowania i odczuwania zachowany z dzieciństwa. W stanie tym znajdują się wszystkie życzenia, pragnienia i uczucia. W stanie tym działamy, myślimy i odczuwamy, tak jak to czyniliśmy w okresie dzieciństwa. Gdy znajdujemy się w stanie JA – DZIECKO, bawimy się, śmiejemy, płaczemy, krzyczymy z radości, tańczymy, śpiewamy, ale też przeżywamy smutek, strach, rozczarowanie, zazdrość, nienawiść, nieufność, zawiść, tęsknotę, szczęście, zachwyt i miłość ze wszystkimi jej odcieniami.
Stan JA – RODZIC dzieli się na rodzica opiekuńczego i krytycznego. Pierwszy posiada wszystkie cechy opiekuńczego obrońcy, czyli: pielęgnowanie, ochranianie, chwalenie, wspieranie, pomoc, żywienie, nauczanie i troska. Od rodzica krytycznego pochodzą zachowania charakterystyczne dla osób o postawach autorytatywnych: krytykowanie, rozkazywanie, panowanie nad innymi, obniżanie wartości innych osób, karanie, złorzeczenie, kontrola i troska o porządek.
